Patiëntenfederatie over deelname aan KIK-V: "Eenduidigheid komt ten goede aan cliënten"
KIK-V moet eraan bijdragen dat er meer en eenduidige informatie over verpleeghuizen beschikbaar komt zodat cliënten en hun naasten de keuzes kunnen maken die bij hen passen. Voor Patiëntenfederatie Nederland (PFN) is dat de belangrijkste motivatie om als ketenpartij deel te nemen aan het KIK-V-programma. "Kiezen voor een verpleeghuis is een moeilijke opgave voor een cliënt en zijn naasten. Met goede en relevante informatie kunnen zij zich beter een voorstelling maken van hun toekomst", zegt Nathalie Koopman, door Zorginstituut Nederland bij PFN gestationeerd ten behoeve van KIK-V. Een gesprek met haar en Tom Schoen, manager Eerstelijn & Langdurige zorg bij PFN.
Waar gaat KIK-V over, vanuit jullie invalshoek gezien?
Tom: "De basis op orde krijgen. Dat principe betekent vooral: eenduidigheid creëren, in definities en data. Eenduidigheid komt ten goede aan cliënten want informatie wordt daardoor beter vergelijkbaar. Als ieder verpleeghuis andere definities hanteert, word je als cliënt het bos in gestuurd."
Waarom hebben jullie überhaupt besloten mee te doen aan KIK-V?
Tom: "Daar hebben we lang over nagedacht en gesproken. Wij vinden: je moet dit als sector doen, met elkaar. Alle ketenpartijen doen mee. Als wij dat niet zouden doen, zou het cliëntperspectief ontbreken. Dan loop je het risico dat het programma data oplevert waarvan de waarde voor de cliënt misschien nihil is. Dat willen we voorkomen. Wij brengen dus voortdurend het cliëntperspectief in, bij elke keuze en elke beslissing die in het programma wordt gemaakt."
Naar die behoefte heeft de Patiëntenfederatie ook onderzoek gedaan, toch?
Nathalie: "Ja, we vroegen mensen wat ze willen weten als ze naar een verpleeghuis op zoek zijn. Daaruit kwamen zo’n 100 punten naar voren, bijvoorbeeld: kan ik mijn eigen dagritme behouden? Of: kunnen gasten bij me komen eten? Al die punten hebben we teruggebracht tot een aantal kernpunten. Die hebben we aan de ketenpartijen van KIK-V voorgelegd met de vraag: wie kan hier antwoord op geven? We stimuleren de partijen zo om op een andere manier naar hun processen te kijken, we houden ze een spiegel voor. Met als uiteindelijke doel dat een cliënt beter in staat is om informatie te vinden, zich voor te bereiden op verpleeghuiszorg en zelf de regie te houden."
Tom: "Het is niet alleen belangrijk dat een cliënt een keuze maakt die bij hem past. Ook voor de zorgorganisatie is het van belang dat er een goede match is. Van een mismatch tussen bewoner en zorgaanbod heeft ook een organisatie last."
Nathalie: "De juiste cliënt op de juiste plek, daar gaat het in essentie om."
KIK-V wil ook bevorderen dat zorgorganisaties meer datagedreven gaan werken. Hoe doet de Patiëntenfederatie dat zelf eigenlijk?
Tom: "Data speelt een grote rol in de zorg. Het gaat om uitwisseling van medische gegevens, data voor declaraties, verantwoording et cetera. Tijdige en adequate uitwisseling van medische gegevens kan letterlijk levens redden. In dit geval gaat het vooral om transparantie. Hoe kan een sector transparant zijn als er geen eenduidigheid is in definities, registraties en er afspraken zijn over aanlevering en gebruik van data? Datagedreven werken raakt cruciale thema’s zoals de veiligheid en kwaliteit van zorg, maar ook transparantie en keuze. Datagedreven werken is geen doel voor ons, maar een belangrijk middel om de kwaliteit, veiligheid, toegankelijkheid en keuze in de zorg te bevorderen."
Nathalie: "Zo verbeteren we de zorg met de data en informatie van Zorgkaart Nederland. En helpt data bij de gezamenlijke besluitvorming over behandelkeuzes van behandelaar en patiënt. In het visiedocument voor 2030 van PFN zie je dat ook terug. Daarin staat onder meer dat de Patiëntenfederatie zich inzet voor een persoonlijke gezondheidsomgeving, PGO, waarmee je de data-uitwisseling tussen zorgverlener en cliënt of patiënt één-op-één regelt. KIK-V stijgt boven dat individuele uit, dat gaat over uitwisseling in de keten."
Hoe kijken jullie naar het langetermijnperspectief van KIK-V: verdieping van de huidige thema’s Basisveiligheid en Personeelssamenstelling en verbreding naar de andere thema’s uit het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg?
Tom: "Verbreding en verdieping vind ik een mooi vergezicht. Ik denk wel dat het niet te snel moet gebeuren, want je moet het kunnen waarmaken. Maar bredere toepassing als stip op de horizon vind ik een waardevol idee. De Nederlandse verpleeghuiszorg is nog lang niet zo transparant als we denken en zouden willen."
Wat zou jullie oproep zijn naar andere ketenpartijen?
Nathalie: "Blijf meedoen en laat je inspireren om ook naar je eigen processen te kijken. Houd een open blik."
En naar zorgorganisaties?
Tom: "Doe mee, wacht niet af. Ik ben bang dat je dan je eigen achterstand creëert. Alle ketenpartners hebben zich aan de Afsprakenset geconformeerd, dus het komt op je af dat je gegevensuitvragen op een bepaalde manier zult moeten gaan afhandelen. Dan kun je maar beter niet in de verdediging hoeven zitten. Zorg dat je bij de koplopers hoort."
Nathalie: "Lift ook vooral mee op wat het KIK-V-programma je te bieden heeft. Maak gebruik van wat er is, van de energie, het momentum. Straks kost het je alleen maar meer tijd."