Binnen het programma KIK-V werken ketenpartijen ActiZ, Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), Ministerie van VWS, Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), Patiëntenfederatie Nederland, Zorginstituut Nederland (ZIN) en Zorgkantoren en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) samen aan het beter afstemmen en uitwisselen van gegevens. Het gaat hier om bijvoorbeeld kwaliteitsgegevens over geleverde zorg, personeelsgegevens en financiële gegevens. Dit doen zij door het maken van afspraken over welke gegevens, waarom uitgewisseld worden en het ontwikkelen van technologie die de uitwisseling mogelijk maakt. KIK-V staat voor Keteninformatie Kerngegevens Verankeren, Versnellen, Verdiepen, Verbreden.
Verschillende partijen verzamelen veel informatie over de verpleeghuiszorg. Deze informatie-uitvragen zijn echter onvoldoende op elkaar afgestemd. Dit leidt tot onnodig werk voor zorgaanbieders. Daarnaast is er ruimte voor interpretatie en manier van aanleveren, wat het voor de landelijke ketenpartijen lastig maakt om de informatie met elkaar te vergelijken.
In 2018 zijn de ketenpartijen gestart met samenwerken op gegevensuitwisseling in het programma KIK-V. De partijen hebben hierover gezamenlijk afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn neergelegd in het convenant. De onderlinge afspraken zijn neergelegd in de afsprakenset KIK-V en uitwisselprofielen. Het convenant sluit aan op het landelijk streven naar datagedreven zorg.
Het doel van KIK-V
Het programma heeft als doel dat zorgaanbieders eenvoudig en veilig data kunnen delen met verschillende partijen. Door beter hergebruik van gegevens nemen administratieve lasten af en verbetert het de databeschikbaarheid. Steeds meer zorgaanbieders en ketenpartijen werken volgens de KIK-V werkwijze.
KIK-V: Afsprakenset
Door vragen op elkaar af te stemmen en zoveel mogelijk uit te gaan van de gegevens die zorgaanbieders zelf gebruiken en vastleggen, is informatie-uitwisseling eenvoudiger en efficiënter in te richten. De afspraken die ketenpartijen hierover maken leggen zijn vastgelegd in een afsprakenset.
In de afsprakenset is vastgelegd wie wat vraagt, waarom en wanneer. De afsprakenset gaat uit van uniforme definities en peildata. Ook zorgt de afsprakenset dat de gevraagde informatie makkelijker en bij meer dan één ketenpartij aan te leveren is.
Convenant en manifest
Over de verbetering van de gegevensuitwisseling hebben Patiëntenfederatie Nederland, ActiZ, Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), Zorgverzekeraars Nederland (ZN), het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Zorginstituut Nederland in januari 2021 een convenant gesloten. De onderlinge afspraken zijn neergelegd in de afsprakenset KIK-V en uitwisselprofielen.
In mei 2023 hebben de ketenpartijen de gezamenlijke ambitie om alle reguliere informatie-uitvragen binnen de verpleeghuissector in de toekomst via de KIK-V-systematiek te laten verlopen geconcretiseerd in een manifest. De ambities zijn te vatten in drie programmalijnen: versnellen, verdiepen en verbreden.
In Nederland hechten wij veel waarde aan de kwaliteit van de zorg. Zo ook de zorg in onze verpleeghuizen. Daarvoor hebben we begin 2017 het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg vastgesteld. Dit kader beschrijft wat cliënten en hun naasten mogen verwachten van verpleeghuiszorg, en hoe die zorg verbeterd kan worden.
Met het programma ‘Keteninformatie Kwaliteit Verpleeghuiszorg’, KIK-V, willen we de informatievoorziening over de kwaliteit van de verpleeghuiszorg verbeteren.
Aan het programma KIK-V nemen alle partijen deel die verantwoordelijk zijn voor goede verpleeghuiszorg. Dit zijn: ActiZ, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Nederlandse Zorgautoriteit, Patiëntenfederatie Nederland, het ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland, zorgaanbieders, zorgkantoren en Zorginstituut Nederland.
Om het programma KIK-V te laten slagen is goede afstemming tussen de deelnemende partijen van groot belang.
We zijn aan het begin van het programma ook eerst in gesprek gegaan met al die ketenpartijen voordat we plannen zijn gaan maken of opschrijven. Het gaat erom dat we het met z’n allen doen. Het is: wij faciliteren, maar het is van de keten.
Zorgaanbieders rapporteren jaarlijks over de kwaliteit van zorg. Daarvoor gebruiken zij indicatoren die de partijen samen hebben opgesteld. Zij leggen nu nog vaak op verschillende wijzen en momenten verantwoording af. Dat kost veel tijd en energie. KIK-V moet daar verandering in brengen.
De voordelen van het programma KIK-V voor onze organisatie is dat we in ieder geval kunnen komen tot een bruikbare set van indicatoren die we hopelijk duurzaam kunnen gebruiken. En dat er geen misverstand is over: waar komen ze vandaan, wat houden ze precies in en op welke manier gaan we meten. Het voordeel is ook dat we kunnen vergelijken met andere organisaties, wat in principe ook gewoon leuk is binnen de sector.
Ik hoop dat het programma KIK-V gaat leiden tot een goeie registratie bij de bron. Dus vermindering van de administratieve lasten.
Op basis van gesprekken die zijn gevoerd met bijna dertig zorgaanbieders hebben we eind 2019 met een nulmeting in kaart gebracht hoe zij op dit moment hun gegevens aanleveren. Mede op basis van deze nulmeting worden afspraken en oplossingen ontworpen. Deze worden eerst getoetst in de praktijk.
Het belang van praktijktoetsen is dat we kijken: werkt het, dat wat we bedenken vanuit KIK-V? Werkt het in eerste instantie ook voor de zorgaanbieder? We krijgen daarmee inzicht in wat er eventueel nog aangepast moet worden, qua afspraak of qua technische oplossing. Maar wat is ook de impact voor een organisatie om ermee aan de slag te gaan. Dat proberen we uit in de gehele keten, samen met de zorgaanbieder tot aan de vragende partij van een ketenpartij.
Op basis van de bevindingen uit de nulmeting en de praktijktoetsen stellen de ketenpartijen samen een set van afspraken op. Dit zijn bijvoorbeeld afspraken over welke gegevens zorgaanbieders beschikken, en op welk moment in het jaar partijen de gegevens kunnen gebruiken. Iedereen moet volgens die afspraken gaan werken. Het programma KIK-V helpt met de ontwikkeling en implementatie van de set van afspraken.
Hoe gaan we dat aanpakken? We willen ervoor zorgen dat iedereen mee kan doen. Het is niet alleen van partijen die al heel erg geïnformatiseerd zijn, maar ook organisaties die nog wat analoger werken moeten de baten kunnen ervaren van KIK-V en mee kunnen doen. En wat tot slot heel belangrijk is, is dat mensen ook het idee hebben dat ze er ook zelf beter van worden. Dat de professional er beter van wordt, uiteraard de cliënt, maar ook de zorginstelling zelf moet ervaren dat meewerken aan KIK-V uiteindelijk ook iets oplevert voor de zorginstelling zelf. Het is heel belangrijk dat we dit echt met elkaar gaan doen. Het werken in de keten veronderstelt natuurlijk al dat je dit met elkaar gaat doen en zeker het type afspraken dat we nu gaan maken in KIK-V gaat alleen maar werken als iedereen meedoet.
Medio 2021 loopt programma KIK-V ten einde. Wat heeft het dan opgeleverd?
We hopen op een efficiëntere uitvraag. Dus minder werk, minder administratieve lasten en meer inzicht voor de diverse partijen. Daarbij hopen we ook dat we tot goede afspraken komen met betrekking tot gegevensuitwisseling.
Want uiteindelijk gaat het voor cliënten om een prettig leven, en welzijn en welbevinden. Dat moet de start zijn voor alle opvraag van data, en die dan vervolgens herleiden tot ook een deel kwantitatieve data.
Het programma KIK-V gaat verder. Wil je meer weten over de voortgang? KIK-V.nl
Jan Megens van Zorgverzekeraars Nederland over KIK-V als bakermat voor andere sectoren
“KIK-V start nu met de V&V-sector, maar het kan niet zo zijn dat we dit alleen maar doen voor de verpleeghuiszorg. De verpleeghuiszorg springt nu in het oog, door allerlei kwaliteitsissues uit het verleden en de noodzaak om meer informatie te krijgen. Maar dit geldt ook voor de gehandicaptenzorg. En sterker nog: ook voor de cure-sector. Ook die kan meer voordelen halen met het eenduidig en eenmalig vastleggen aan de bron en van daaruit gaan redeneren en informatie delen en ophalen. KIK-V is een bakermattraject. Dit gaat de positie van de gezondheidszorg enorm verbeteren in de toekomst.”
Meer weten over wat werken met KIK-V oplevert voor jouw organisatie?
> Informatie voor zorgaanbieders
Ben je benieuwd naar de ervaring van zorgaanbieders die al aan de slag zijn gegaan met KIK-V?
> Lees hier verder
Heb je vragen over KIK-V?
Mail dan naar infokikv@zinl.nl.